Αρδουίνος ο Φαλακρός
| Αρδουίνος ο Φαλακρός | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 930 |
| Θάνατος | 976 |
| Παρατσούκλι | le Glabre και Glabrione[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ηγεμόνας |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Emilia |
| Τέκνα | Μάνφρεντ Α΄ του Τορίνο |
| Γονείς | Roger, count of Auriate |
| Οικογένεια | Οίκος των Αρδουινιδών |
Ο Αρδουίνος ο Φαλακρός, αγγλ.: Arduin Glaber, ιταλικά: Arduino Glabrio, Glabrione, ή il Glabro, που σημαίνει "ο Φαλακρός" (απεβ. π. 977) από τον Οίκο των Αρδουινιδών ήταν κόμης του Aουριάτε από το π. 935, κόμης του Τορίνο από το π. 941/942, και μάργραβος του Τορίνο από π. 950/964. Έθεσε τον Οίκο του σε γερά θεμέλια και ίδρυσε την μαρκιωνία του Τορίνο μέσω κατακτήσεων και βασιλικών παραχωρήσεων. Το Chronicon Novaliciense, το χρονικό του αβαείου της Nοβαλέζα, είναι η κύρια πηγή για τη ζωή του. [2]
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Ρότζερ, κόμη του Aουριάτε (εξουσίασε π. 906 – π. 935), ενός Φράγκου ευγενή που μετανάστευσε στην Ιταλία στις αρχές του 1ου αι. Η μεσαιωνική κομητεία Aουριάτε περιελάμβανε την περιοχή που οριοθετούνταν από τις Άλπεις, τον ποταμό Πάδο και τη Στούρα, σήμερα τις περιοχές των Σαλούτσο και Κούνεο. [2] Ο Aρδουίνος διαδέχθηκε τον πατέρα του ως κόμης του Aουριάτε κάπου γύρω στο 935, αλλά δεν τεκμηριώνεται ως κόμης Aρδουίνος (Ardoino comes) μέχρι τις 13 Απριλίου 945, όταν έκρινε σε μια διάσκεψη (placitum) του κόμη Λανφράνκ στην Παβία παρουσία τού Λοθάριου Β΄ βασιλιά της Λομβαρδίας. [3]
Κομητεία του Τορίνο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γύρω στο 940 ο Αρδουίνος εκστράτευσε στην κοιλάδα της Σούζα εναντίον των Σαρακηνών που καταλάμβαναν τα αλπικά περάσματα. Απέκτησε τον έλεγχο της κοιλάδας και επανέφερε τη Νοβαλέσα υπό τον έλεγχο των Χριστιανών. [4] Έκτισε το πρώτο κάστρο στην Αβιλιάνα ως μέρος της άμυνάς του στην κοιλάδα των Σούσα. Κάποια στιγμή μεταξύ 941 και 950, ο Αρντουίν έγινε κόμης του Τορίνο. [5] Δεδομένου ότι ο βασιλιάς Ούγος εξόρισε τον Βερεγγάριο Β΄ της Ιβρέα και κατάργησε τη μαρκιωνία της Ιβρέας, που περιλάμβανε το Τορίνο, το 941, είναι πιθανό ότι ο Ούγος χάρισε την κομητεία στον Αρδουίνο εκείνη την εποχή. Το Τορίνο ήταν η κύρια κατοικία του Aρδουίνου και του Οίκου του από αυτό το σημείο και μετά.
Σχέση με τον Βερεγγάριο της Ιβρέα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αφού εξορίστηκε ο Βερεγγάριος της Ιβρέας, πήγε στην αυλή του Όθωνα Α΄ της Γερμανίας, όπου ήταν παρών από τον Ιανουάριο του 942. Επέστρεψε στην Ιταλία αμέσως μετά, και ενίσχυσε τη θέση του. Σε ένα δίπλωμα που εκδόθηκε στη βασιλεία του Ούγου (Μάρτιος/Απρίλιος 945), ο Bερεγγάριος αναφέρεται ως του Ούγου summus consiliarius (ανώτατος σύμβουλος). Ο Bερεγγάριος ήταν ιδιαίτερα κυρίαρχος κατά τη σύντομη βασιλεία τού γιου τού Ούγου, και διαδόχου, Λοθάριου Β΄ της Λομβαρδίας, ο οποίος ήταν παντρεμένος με την Αδελαΐδα. Τον Ιούνιο του 948, ο Βερεγγάριος περιγράφηκε ως ο consors regni (συνεργάτης στο βασίλειο) του Λοθάριου Β΄. Μετά το τέλος του Λοθάριου Β΄ (πιθανώς από δηλητήριο), ο Bερεγγάριος Β΄ έγινε βασιλιάς της Ιταλίας (15 Δεκεμβρίου 950). Ο Aρδουίνος ο Φαλακρός είχε καλές σχέσεις με τον Bερεγγάριο κατά την περίοδο της πολιτικής του ανόδου. Στις 13 Νοεμβρίου 950 του δόθηκε η διοίκηση του αβαείου της Noβαλέζα, νόμιμα από τον Λοθάριο Β΄, αλλά πιθανώς μέσω του Bερεγγάριου Β΄. [6]
Σχέση με τον βασιλιά Όθωνα Α'
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αρδουίνος κατάφερε επίσης να έχει καλές σχέσεις με τον Όθωνα Α' της Γερμανίας, ο οποίος αντικατέστησε βίαια τον Bερεγγάριο Β΄ ως βασιλιάς της Ιταλίας. Όταν ο Όθων Α΄ εισέβαλε στην Ιταλία, ο Aρδουίνος άλλαξε πλευρά κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Κανόσα και άρχισε να υποστηρίζει τον Όθωνα Α΄. Πολλές σύγχρονες πηγές συζητούν τον ρόλο του Aρδουίνου στην πολιορκία της Κανόσα, συμπεριλαμβανομένου της Vita Mathildis του Ντονίτσο. Ο Aρδουίνος καλλιέργησε αργότερα μια συζυγική συμμαχία με τον Aδαλβέρτο Άττο κόμη της Κανόσα, του οποίου η κόρη Πρανγάρδα παντρεύτηκε τον γιο και διάδοχό του, Mάνφρεντ Α΄ [2] Ως ανταμοιβή για την υποστήριξή του, ο Όθωνας Α' διόρισε αργότερα τον Αρδουίνο κόμη του Άστι. [7]
Μάργραβος του Τορίνο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μαρκιωνία του Τορίνο αποτελούνταν από τις κομητείες Aουριάτε, Tορίνο, Άστι, Aλμπένγκα και πιθανώς Μπρεντοιύλo, Άλμπα και Βεντιμίλια. [2] Ο Aρδουίνος δεν είναι καταγεγραμμένος με τον τίτλο του marchio (μαργράβου) μέχρι το 964, [8] επομένως είναι πιθανό ότι ήταν ο Όθωνας Α' αυτός που τον διόρισε μάργραβο του Τορίνο. [9] Εναλλακτικά, ο Aρδουίνος μπορεί να είχε διοριστεί μάργραβος πριν από αυτό, ίσως κατά τη διάρκεια της αναδιοργάνωσης που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λοθάριου, αλλά υπό τις οδηγίες του Bερεγγάριου. [10]
Εκστρατείες κατά των Σαρακηνών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από νωρίς ο Aρδουίνος ήταν σίγουρα απασχολημένος με τους Σαρακηνούς, που είχαν καταλάβει την κοιλάδα της Σούσα και δημιούργησαν μια βάση στο Φραξινέτουμ στη γειτονική Προβηγκία. [2] Ίσως τους έδιωξε από την κοιλάδα το 940–41. Σε αυτό πιθανότατα πρόσθεσε τις Aλμπένγκα, Άλμα και Βεντιμίλια με κατάκτηση. Πήρε σίγουρα μέρος στους πολέμους του Γουλιέλμου Α' και του Ρότμπολντ Α' της Προβηγκίας κατά των Σαρακηνών του Φραξινέτουμ. Σύμφωνα με τον Λιουτπράνδο της Κρεμόνα στο Antapodosis του, το 972 ή το 973 ο Aρδουίνος και ο Ρότμπολντ οδήγησαν την επιτυχημένη επίθεση στο ίδιο το Φραξινέτουμ. [11] Ο Γουλιέλμος Α΄ εν τω μεταξύ επιτέθηκε στους απαγωγείς του αββά Mαγιέλ του Κλυνύ. [12] Σύμφωνα με ένα μεταγενέστερο κομιτικό έγγραφο του 1041, τους πήρε τις πόλεις Tέντα, Μπρίγκα και Σαόργκε και τους παραχώρησε άλλες. Το Aρδουίνος καταγράφτηκε για τελευταία φορά ζωντανός στις 4 Απριλίου 976. Παρά το γεγονός ότι επανέφερε τη γη τους από τους Σαρακηνούς, οι μοναχοί της Νοβαλέσα —που είχαν διαφύγει από τις επιδρομές των Σαρακηνών το 906 και βρίσκονταν ακόμη στο Τορίνο μέχρι το 929— τον κατηγόρησαν ότι δεν σεβάστηκε τα δικαιώματά τους: Ardoinus vir potens ... nobis tulit [vallem Segusinam] tantum ... erat plenus viciis ... superbia tumidus ... in adquirendis rebus alienis avaricie faucibus succensus. Δηλ. ο Αρδοίνος, ένας δυνατός άνθρωπος ... πήρε [την κοιλάδα Σεγκουσίναμ] μόνο για εμάς ... ήταν γεμάτος κακίες ... φουσκωμένος από υπερηφάνεια ... ο λαιμός του έκαιγε από φιλαργυρία στην απόκτηση των πραγμάτων των άλλων.[2]
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νυμφεύτηκε μια γυναίκα με το όνομα Vmille, όπως αναφέρεται στο Necrologio Sanctæ Andreæ Taurinensis, πιθανώς την Emilia ή την Immula. Είχαν τουλάχιστον πέντε παιδιά:
- Aλσίντα, παντρεύτηκε τον Γκίζελμπερτ Β΄ του Μπέργκαμο
- Ριχίλντα, παντρεύτηκε τον Κόνραντ της Ιβρέα.
- Μάνφρεντ Α΄ απεβ. π. 1000, μαρκήσιος του Τορίνο.
- Άρντουιν.
- Όττο.
Βιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- C. Manaresi, ed., I placiti del 'regnum Italiae', 3 vols. (Ρώμη, 1955–1960).
- MG Bertolini, "Arduino", Dizionario biografico degli Italiani, VI (Ρώμη: Società Grafica Romana, 1964), 49–52
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Dizionario Biografico degli Italiani». (Ιταλικά) Dizionario Biografico degli Italiani. 1960. arduino.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 M. G. Bertolini, "Arduino", Dizionario biografico degli Italiani, VI (Rome: Società Grafica Romana, 1964), 49–52.
- ↑ Manaresi, Placiti, I, no. 144 (15 April 945), p. 551.
- ↑ Chronicon Novaliciense, V.19; and Bertolini, 'Arduino'
- ↑ Sergi, ‘Una grande circoscrizione,’ pp. 653-658
- ↑ Chronicon Novaliciense, V.3
- ↑ Sergi, ‘Una grande circoscrizione,’ pp. 655-657
- ↑ F. Gabotto, ed., Le più antiche carte dell’archivio capitolare di Asti, no. 88 (January 964), p. 171
- ↑ Charles William Previté-Orton, Early History, pp. 137ff.
- ↑ 'Arduino'
- ↑ Hanna E. Kassis, "Muslim Revival in Spain in the Fifth/Eleventh Century: Causes and Ramifications", Islam, 67 (1990), 79 n4. Manfred W. Wenner, "The Arab/Muslim Presence in Medieval Central Europe", International Journal of Middle East Studies, 12:1 (1980), 62, conflates Arduin of Turin with Arduin of Ivrea and places the capture of Fraxinetum in 975 (possibly 983), crediting it to William and Arduin, as opposed to Arduin and Rotbold.
- ↑ Kees Versteegh, "The Arab Presence in France and Switzerland in the 10th Century", Arabica, 37:3 (1990), 374 n57.